29/06/2022
Posle odluke o prekidu vežbovnih aktivnosti Vojske Srbije zbog početka rata u Ukrajini, međunarodne aktivnosti odvijaju se u Centru atomsko-biološko-hemijske odbrane (ABHO) VS u Kruševcu.
Sredinom ovog meseca tu su se obučavali vojnici iz Mađarske, a prema procenama Balkanske bezbednosne mreže u poslednje tri godine, kurseve i obuke u Centru ABHO u Kruševcu pohađalo je više od 150 ljudi iz 16 stranih armija, uz više desetina učesnika i predavača iz Vojske Srbije i brojnih srpskih civilnih institucija.
Najbrojniji su bili pripadnici vojske Mađarske, Italije i Španije, a obuke i kurseve pohađali su i vojnici, podoficiri i oficiri iz Austrije, Alžira, BiH, Egipta, Severne Makedonije, Tunisa, Ujedinjenih Arapskih Emirata, Belorusije, Grčke, Slovenije, Crne Gore, SAD i sa Kipra.
Najnovija međunarodna aktivnost u Kruševcu odigrala se tokom juna kada je 28 pripadnika Vojske Mađarske pohađalo obuku sa realnim toksičnim materijama.
To je druga aktivnost internacionalnog karaktera u ovom Centru posle odluke Saveta za nacionalnu bezbednost Srbije od 25. februara da se prekinu sve vežbovne i planske aktivnosti Ministarstva odbrane i Vojske Srbije i MUP-a Srbije sa stranim zemljama, a zbog početka rata u Ukrajini.
Odlukom očigledno, nisu obuhvaćene programi obuke koji nemaju direktno borbeni karakter, jer je vest da se obuka održava objavljena 13. juna na sajtu Vojske Srbije.
Obuku u trajanju od pet dana pohađali su oficiri, podoficiri i vojnici iz 93. bataljona atomsko-biološko-hemijske odbrane Odbrambenih snaga Mađarske, koji su na poligonu "Ravnjak" kod Kruševca uvežbavali bezbedno korišćenje opreme za detekciju toksičnih supstanici i bezbedan rad sa ovim veoma opasnim materijama.
Obuku su držali oficiri i podoficiri Centra ABHO Vojske Srbije, koji je deo Komande za obuku.
Zanimljivo je da od odluke o prekidu aktivnosti zbog početka rata u Ukrajini, u Kruševcu održana još jedna aktivnost – Međunarodni kurs biološkog oružja i toksikologije gde su uz Vojsku Srbije učestvovali pripadnici još 8 stranih armija.
Tokom petodnevne obuke, polaznici iz Alžira, Bosne i Hercegovine, Egipta, Italije, Crne Gore, Severne Makedonije, Sjedinjenih Američkih Država, Slovenije i Srbije produbili su svoja znanja o biološkom oružju i toksikologiji i osposobili se za detekciju, identifikaciju i sprovođenje mera zaštite od ove vrste oružja, navodi se u saopštenju Vojske Srbije od 18. marta 2022. godine.
I pre početka rata u Ukrajini, kada je Vojska Srbije imala razvijenu međunarodnu saradnju, Centar ABHO u Kruševcu često je bio domaćin obuka i kurseva gde su srpski stručnjaci iz vojnog i civilnog sektora obučavali pripadnike stranih oružanih snaga.
Teme obuka i kurseva su detekcija toksičnih hemikalija, osnove biološkog oružja i toksikologije, detekcija i zaštita od jonizujućeg zračenja i deokontaminacija, odnosno čišćenje naoružanja i vojne opreme koji su bili pod uticajem nuklearnog, hemijskog ili biološkog oružja. Veliki značaj ovih aktivnosti je što se uvek koriste stvarne biološke i hemijske opasne materije uz poštovanje svih mera bezbednosti i zdravlja.
Vojska Srbije je inače jedina u svetu izvela čišćenje terena posle dejstva osiromašenim uranijumom, posle NATO bombardovanja 1999. godine i ta iskustva pretočila u pravilnike za izvođenje obuke u Centru ABHO.
Centar ABHO u Kruševcu zvanično postoji još 1946. godine kada je u tadašnjoj Jugoslovenskoj armiji organizovan prvi protivhemijski kurs.
Međutim, kako se navodi u zvaničnoj istoriji ova institucija vuče tradiciju od 28. septembra 1932. godine, kada je, na osnovu Uredbe ministra vojske i mornarice Kraljevine Jugoslavije, u Kruševcu počelo formiranje Barutanskog bataljona u okviru Zavoda „Obilićevo“. Bila je to prva regularna jedinica protivhemijske zaštite.