17/06/2022
Američka avijacija prikazala je svoj prestižni višenamenski borbeni avion F-35A na nebu Balkana. Prikaz sile izveden je sa dva aviona koja su poletela iz Nemačke i nastavila su kroz vazdušne prostora članica NATO zaobilazeći Srbiju do Bugarske i zatim su ušli u makedonski vazdušni prostor.
Na maloj visini preleteli su aerodrom Petrovac i sleteli. Posle popune gorivom otišli su nazad. Zadatak je bio jasan da se pokaže prisustvo Američke vojne moći iznad Balkana u kontekstu rata koji se vodi na istoku.
Oba aviona bila su naoružana sa raketama vazduh-vazduh velikog dometa AIM-120 AMRAAM koje su viđene na zemlji jer je otvoren prostor unutar aviona za smeštaj projektila i jedna raketa je pred posmatračima izvučena.
Zadatak iznad Balkana poveren je pilotima 134. eskadrile (134th Fighter Squadron) avijacije Nacionalne garde Vermonta, partnerske države Severne Makedonije u SAD.
Amerikanci su svakoj državi sa kojom su razili veze kroz program Partnerstvo za mir dodelili jednu od federalnih država odnosno njenu nacionalnu gardu kao oslonca za zajedničke aktivnosti na obuci i šire vojno-vojnoj saradnji.
Makedonci su dobili Vermont. Na primer Srbija i Mađarska sarađuju sa Ohajom, državom u kojoj ima puno iseljenika poreklom Srba i Mađara.
Sada 134. eskadrila ima detašman od osam F-35A koji su privremeno prebazirani iz SAD u Nemačku u bazu Špandalem kao deo ojačanog prisustva NATO na istočnom krilu saveza.
Jedan prikaz sile izveden je 16. juna kada su dva F-35A preletela regiona Baltika i na maloj visini prošla iznad Vilnjusa, Rige i Talina
Politička i propagandna poruka je čitljiva – Amerika namerava da štiti saveznike. Zato se pokazuju avion koji je prestižno sredstvo američke avijacije. Njegov glavni adut je nizak radarski otkaz i sofisticiran elektronski sistem koji treba da obezbedi prodor kroz protivnički sistem PVO.
Avion pokreće jedan turboventilatorski mtoor koji daje potisak od 191 kN sa dodatnim sagorevanjem goriva. Maksimalna brzina na većim visinama je 1,6 Maha.
Na let do makedonskog vazdušnog prostora F-35A imali su rakete u unutrašnjim nosačima gde se može smestiti do četiri AIM-120 ili neke druge rakete vazduh-vazduh ili vazduh-zemlja zavisno od zadatka.
Radarski odraz se povećava kada se naoružanje potkači na spoljašnje nosače, ali oni su potrebni jer tada nosivost poraste sa 2,6 tona što je maksimalna
masa za unutrašnje nosače na dodatnih 6,8 tona.
Autori: Aleksandar Radić i Dragan Cvetić