19/01/2024
Uporedna analiza mirnodopskih lokacija oružanih snaga dve zemlje pokazuje da Srbija drži više stacioniranih jedinica prema severozapadnoj granici nego Zagreb prema severoistočnoj.
Veći deo jedne brigade kopnene vojske, cela Rečna flotila, dve rezervne brigade i nekoliko jedinica Ratnog vazduhiplovstva i protivvazduhoplovne odbrane su snage koje Vojska Srbije ima na teritoriji koja gravitira prema Hrvatskoj. Sa druge strane Oružane snage Republike Hrvatske imaju prema Srbiji deo brigade kopnene vojske i dva rezervna puka.
Vojska Srbije u Sremu i Bačkoj
Vojska Srbije na teritoriji Srema i Bačke ima pre svega veći deo Prve brigade Kopnene vojske. U kasarni “Boško Palkovljević Pinki” u Sremskoj Mitrovici smešteni su tenkovski bataljon sa tenkovima M-84 i M-84A, zatim mehanizovani bataljon sa borbenim vozilima pešadije M-80A, inženjerijski bataljon i artiljerijsko-raketni divizion sa višecevnim lanserima M77 Oganj i M17 Oganj.
U kasarni “Bačka” u Bačkoj Topoli smešteni su još jedan mehanizovani bataljon sa borbenim vozilima pešadije M-80A i samohodni haubički divizion sa oruđima 2S1 Gvozdika.
Kompletna Rečna flotila Vojske Srbije stacionirana je na tertitoriji prema Hrvatskoj. U Novom Sad u kasarni “Aleksandar Berić” nalaze se komanda, 1. rečni odred sa četiri rečna višenamenska ratna broda klase “Neštin” i “Novi Sad” I pomoćni brod “Šabac”, desantnim rečnim brodovima i jednom ronilačkom četom zaduženom za izviđanje i diverzije na reci. Brodovi klase “Neštin” opremljeni su brodskim topovima kalibra 30/2 Praga na pramcu i 20/4 na kramu, kao lanserima MTU-4 za protivavionske rakete Strela 2M.
U Novom Sadu je i komanda 1. brigade Kopnene vojske, sa izviđačkom četom i logističkim bataljonom. Takođe, u kasarni “Jugovićevo” nalaze se jedna četa vojne policije i samohodni raketni divizion PVO naoružan samohodnim lanserima raketa KUB.
Geografski u Sremu, na Novom Beogradu u kasarni “Ušće”, smešten je 2. rečni odred, sa rečnim patrolnim brodovima i brodom posebne namene “Kozara”, koji se uglavnom koristi za protokolarne svrhe i obuku.
U Šapcu, na Savi u kasarni “Cerski junaci” na 50 kilometara od hrvatske granice, smeštena su dva pontoninirska bataljona. Njihov zadatak je da obezbede prelaz jedinicama kopnenih snaga, postavljanjem pontonskih mostova i formiranjem skela za prevoz vojnih vozila.
U Somboru u kasarni “Aerodrom” nalazi se 1. centar za obuku Vojske Srbije gde se izvodi osnovna obuka vojnika na dobrovoljnom služenju vojnog roka.
U ovoj kasarni smešteni su i naoružanje i komanda Bačke brigade, jedinice koja se popunjava pripadnicima rezervnog sastava. Nije poznata količina naoružanja i brojno stanje jedinice posle mobilizacije, ali se verovatno radi o više hiljada ljudi, pre svega pešadije, koji bi u borbi imali vatrenu podršku minobacača i vučne artiljerije.
Sombor je lokacija jednog radara iz system vadzušnog osmatranja i javljanja.
Kasarna u Somboru je i važan objekat vojne infrastrukture. Zauzima površinu veću od 300 hektara, sa više poligona za obuku i objektima za smeštaj koji su u vreme JNA bili dovoljni za boravak više od 3.000 vojnika u tadašnjem 975. Vazduhoplovnom nastavnom centru.
RV i PVO Vojske Srbije ima značajne kapacitete na teritoriji prema Hrvatskoj. Na aerodromu “Pukovnik pilot Milenko Pavlović” u Batajnici nalazi 204. vazduhoplovna brigada, sa borbenim avionima MiG-29, školsko-borbenim Galeb G-4, školskim Lasta i Utva-75, transportnim C-295MW i An-26. Tu su stacionirani i helikopteri Mi-17 i Gazela. Na Batajnici je smešten i Centar za obuku RV i PVO koji ima školske baterije sistema PVO.
Nedaleko od Batajnice, nalazi se radarski položaj Stari Banovci, gde je nedavno postavljen radar GM400alfa, dometa 515 kilometara. On osmatra vazdušni prostor gotovo cele Hrvatske ( sve osim severozapadne obale Istre).
U kasarni “Narodni heroj major Milan Tepić” u mestu Jakovo kod Beograd, smeštene su dve jedinice Vojske Srbije. Najznačajniji su raketni divizion PVO sa raketnim sistemima FK-3, dometa 100 kilometara i ruski sistem malog dometa Pancir S1. Takođe, ovde se nalaze komanda i naoružanje i oprema za rezervnu Beogradsku brigadu.
Hrvatska Vojska u Slavoniji i Baranji
Oružane snage Republike Hrvatske prema Srbiji imaju manje jedinica raspoređenih na mirnodopskim lokacijama koje gravitiraju ka severoistočnoj granici. Tamo su raspoređeni veći deo brigade Kopnene vojske i dva rezervna puka.
Komanda Gardijske oklopno-mehanizovane brigade nalazi se u Vinkovcima u kasarni “5. gardijske brigade Slavonski sokolovi”. U istom vojnom objektu smešteni su bataljon PVO opremljen samohodnim sistemima Strela-10 CRO i BOV-3, jedna četa veze i jedinica vojne policije.
Pored Vinkovaca kod sela Borinci smešten je radarski položaj Bataljona za vazdušnog osmatranja i javljanja, sa radarom AN/FPS-117 dometa 250 kilometara. Sa ovog položaja hrvatska vojska nadzire vazdušni prostor i iznad Vojvodine, Beograda, Šumadije i Zlatibora.
U Našicama je smešten oklopno-mehanizovani bataljon “Sokolovi” koji je opremljen borbenim vozilima pešadije M-80A. Ova jedinica će u budućnosti biti premeštena u Beli Manastir u bivšu kasarnu JNA “Kosta Nađ” i biti prenaoružana američkim borbenim vozilima pešadije M2A1 ODS Bredli.
Tenkovski bataljon “Kune” stacioniran je u kasarni “3. gardijske brigade” u Gašincima kod Đakova, gde se nalazi jedan od najvećih vojnih poligona u Hrvatskoj. U Đakovu se nalazi i rezervni 2. artiljersko-raketni puk.
U Vukovaru u kasarni “204. brigade Hrvatske vojske” smešten je inženjerijski bataljon koji broji 250 vojnika. Kasarna dugo vremena nije bila u upotrebi, ali je obnovljena u periodu od 2017. do 2021. kada su u nju postepeno prebazirao inženjerijski bataljon iz Vinkovaca.
Prema podacima sa zvaničnog portala Oružanih snaga Republike Hrvatske, u Osijeku je u Domu Hrvatske vojske “Brigadir Ivan Rebrina” u Osijeku stacionirana je Komanda za obuku i doktrinu. U ovom gradu, na reci Dravi, nalazi se i jedini rečni vojni brod OSRH - rečni patrolni brod “Šokadija”.
Osijek je i mirnodopska lokacija rezervnog 2. pešadijskog puka. Zvanično, rezervni pešadijski puk u OSRH broji oko 2.150 ljudi. ( ukupno 12.896 ljudi podeljeno na 6 pešadijskih pukova). Međutim, u Osijeku kasarna nije u funkciji i nije poznato gde se nalazi naoružanje za ovu rezervnu jedinicu.
Prema Dugoročnom planu razvoja OSRH 0d 2015. do 2024. predviđeno je da se Dom HV u Osijeku napusti do kraja 2024. godine, i da Komanda za obuku i doktrinu budu premeštene u Požegu. Takođe, tim dokumentom iz 2014. godine, bilo je predviđeno da jedinice iz Našica i Đakova, pređu u Gašince - zbog štednje. Ali je plan u međuvremenu promenjen.
U javno dostupnim strateškim dokumentima Ministarstva odbrane ili Oružanih snaga Republike Hrvatske se ne spominje plan za premeštanje vojnih jedinica u Vukovar (već izvedeno) i Beli Manastir (počelo).