28/04/2023
Većina aktuelnih načelnika generalštabova vojski regiona u nekom periodu karijere službovala je pri strukturama NATO, pokazuju zvanične biografije prvih vojnika Balkana.
Od ukupno 11 načelnika Generalštaba, sedmorica su službovala u Briselu, jedan u Napulju, dvojica u međunarodnim misijama, a jedino prvi čovek Oružanih snaga BiH nikada nije službovao pri NATO strukturama.
Srbija
Načelnik Generalštaba Vojske Srbije general Milan Mojsilović koji je tu dužnost preuzeo krajem 2018. godine, od 2013. do 2017. bio je šef Vojnog predstavništva Srbije pri NATO-u. Mojsilović ima i najpravilniju radnu odnosno vojnu biografiju. Uz učešće u oružanim sukobima 90-ih u redovima JNA i Vojske Jugoslavije, za šta je više puta odlikovan. Tokom rata 1999. godine bio je zadužen za planiranje odbrane od kopnenog napada NATO snaga iz Makedonije. Mojsilović je tokom karijere komandovao vodom, četom, bataljonom, brigadom, operativnom komandom i Kopnenom vojskom Srbije. Bio je zadužen za saradnju sa snagama KFOR-a neposredno posle završetka rata 1999. godine. Prošao je sve hijerarhijske nivoe koje jedan oficir može da prođe u svojoj karijeri.
Hrvatska
Načelnik Glavnog stožera Oružanih snaga Republike Hrvatske admiral Robert Hranj, koji je tu dužnost preuzeo 2020. godine, bio je zamenik Vojnog predstavnika pri u misiji Hrvatske pri NATO i EU od 2009. do 2012. Hranj je završio Mornaričku vojnu akademiju JNA, pristupio hrvatskoj vojsci 1991, a od 1994. do 1998. bio je vojni ataše u Vašingtonu. Veliki deo karijere proveo je na poslovima međunarodne vojne saradnje. Iako nije prošao sve moguće vojno-pomorske dužnosti u hrvatskoj ratnoj mornarici, bio je komandant centra za obuku, Komandant HRM i direktor Glavnog stožera OSRH, pre dolaska na mesto načelnika.
Bosna i Hercegovina
Načelnik Združenog štaba Oružanih snaga Bosne i Hercegovine general pukovnik Senad Mašović, jedan je od retkih u regionu bez ikakvog službovanja u inostranstvu ili u multinacionalnim operacijama. Na mesti načelnik Združenog štaba je od 2018. godine, a do tada je imao više funkcija u komandi brigade, bio komandant brigade, zamenik načelnika ZŠ. U njegovoj biografiji postoje podaci samo od 1997. godine za funkcije koje je obavljao, kao i da je 1994. godine imao čin majora. Nema podataka u učešću u ratu.
Crna Gora
Načelnik Generalštaba Vojske Crne Gore brigadi general Zoran Lazarević, bio je zamenik i savetnik u Vojnom predstavništvu Crne Gore pri NATO i EU od juna 2016. godine. Jedan je od retkih visokih oficira u regionu koji su aktivnu vojnu službu počeli u JNA. Prošao je sve dužnosti oficira, prvo u Vojsci Jugoslavije i Državne zajednice Srbija i Crna Gora, a zatim i u Vojsci Crne Gore. Bio je komandir voda, čete, komandant bataljon i komandanta motorizovane brigade VSCG. U Vojsci Crne Gore obavljao je komandne dužnosti pre nego što je 2022. postao načelnik Generalštaba.
Severna Makedonija
Načelnik Generalštaba Armije Severne Makedonije general potpukovnik Vasko Đurčinovski službovao je kao Vojni predstavnik pri NATO i EU od 2016. do 2018, kada je stupio na dužnost koju danas obavlja. Đurčinovski je takođe ima pravilno i postupno napredovanje u severnomakedonskoj armiji. Obavljao je dužnosti trupnog oficira, komandira voda, čete, komandanta bataljona i brigade, kao i puka za specijalne operacije. Učesnik mirovne misije UNIFIL u Libanu od 2008. do 2009. godine.
Slovenija
Načelnik Generalštaba Slovenačke vojske general major Robert Glavaš, proveo je tri godine u Združenoj komandi NATO u Napulju. Jedini načelnik Generalštaba u regionu bez formalno završene vojne akademije. Završio je Školu rezervnih oficira JNA u Zadru i bio pripadnik Teritorijalne odbrane Slovenije. U Slovenačkoj vojsci prošao je sve oficirske dužnosti od komandira voda do komandanta brigade. Učestvovao je u misiji NATO na Kosovu i Metohiji i bio komandant slovenačkog kontigenta u misiji ISAF u Avganistanu.
Mađarska
Dosadašnji načelnik Generalštaba Odbrambenih snaga Mađarske general potpukovnik Romulus Rusin Sendi učestvovao je u misijima u Iraku kao savetnik i Avganistanu, kao komandant tima za rekonstrukciju. U Odbrambenim snagama Mađarske obavljao je oficirske dužnosti od komandira voda i dalje po hijerarhijskoj lestvici do komandanta brigade i drugih visokih dužnosti. Završio je brojna usavršavanja u inostranstvu, kao što je kurs za specijalne jedinice u Vojsci SAD. Na Sendijevo mesto krajem aprila postavljen je general Gabor Borondi koji je prethodno bio šef mađarske vojne misije pri NATO i EU.
Rumunija
Načelnik Generalštaba Oružanih snaga Rumunije general Daniel Petresku ima najobimnije vojno iskustvo u odnosu na svoje kolege u regionu. Od 2013 do 2016, bio je nacionalni predstavnik Rumunije u Vrhovnoj komandi NATO-a za transformaciju u Norfolku u Sjedinjenim Američkim Državama. Ima više nacionalnih, stranih i međunarodnih odlikovanja. Završio je vojnu akademiju u Bukureštu i sve nivoe usavršavanja u zemlji i inostranstvu. Obavljao je brojne komandne dužnosti u rumunskoj vojsci počev od komandira voda, do komandant multinacionalne brigade i divizije NATO-a. Učestvovao je u borbenim i mirovnim misijama pod zastava UN i NATO, u Africi, na Balkanu, u Iraku i Avganistanu.
Bugarska
Načelnik Generalštaba Bugarske armije admiral Emil Eftimov u strukturama NATO štaba u Briselu bio je zadužen za saradnju u regionalnu bezbednost od 2011 do 2016. godine. Završio je pomorsku vojnu akademiju u Varni i obavljao više dužnosti počev od oficira za navigaciju na torpednom čamcu do komandanta pomorske baze u Varni. Završio je više nivoa vojnog usavršavanja uključujući i Ratni koledž u SAD.
Grčka
Načelnik Generalštaba Oružanih snaga Grčke general Konstantinos Floros proveo je tri godine u predstavništvu svoje zemlje pri Štabu NATO-a kao štabni oficir. Kroz celu svoju karijeru koja je počela 1983. godine, komandovao je prvo u pešadiji, a najveći deo službe u specijalnim jedinicama grčke vojske. U Americi je završio Kurs za specijalne snage. Nosilac je više domaćih i stranih odlikovanja, NATO-a, SAD, Francuske i Saudijske Arabije.
Albanija
Načelnik Generalštaba Oružanih snaga Albanije brigadni general Arben Kinđi, nikada nije službovao pri NATO strutkurama, ali je učestvovao u borbenoj misiji Alijanse u Avganistanu. Najveći deo karijere proveo je u specijalnim jedicama albanske vojske, a specijalce je predvodio i u Iraku i Avganistanu u ukupno 4 borbene ture od po 6 meseci. Tokom njegovog komandovanja kontigentom specijalnih snaga u Avganistanu 2012. godine vođene su žestoke borbe kada je poginuo jedan albanski oficir.